Productgroep Maatwerkvoorziening

Bedragen x € 1.000

Leerlingenvervoer Oekraïne   € 90.000 N
Voorstel tot resultaatbestemming   € 90.000 V
Het nadeel van € 90.000 kan grotendeels toegerekend worden aan het vervoer van Oekraïense kinderen naar school. Sinds de oorlog in Oekraïne zijn duizenden Oekraïense gezinnen naar Nederland gevlucht. Scholen en gemeenten spannen zich in om deze leerlingen onderwijs te bieden. Hier hoort in sommige gevallen ook het vervoer naar de school bij. Gemeenten hebben de regie en verantwoordelijkheid voor het leerlingenvervoer van Oekraïense leerlingen.

Tot medio 2023 heeft het Rijk financiële steun toegewezen voor het leerlingenvervoer van Oekraïense vluchtelingen. In 2024 hebben gemeenten geen tegemoetkoming ontvangen voor genoemde kosten. Dit leidt tot een nadeel van € 90.000. Wij stellen u voor om € 90.000 te onttrekken aan de Reserve Opvang en begeleiding specifieke doelgroepen.

Domeinoverstijgend samenwerken Wmo   € 65.000 V
Ook in 2024 is een specifieke uitkering voor het experiment Domein Overstijgend Samenwerken bij het Ministerie van VWS aangevraagd en verkregen. In dit experiment is één arrangeur verantwoordelijk voor het organiseren van het gehele zorgarrangement voor de inwoner, over de domeinen van Wmo, Wlz en Zorgverzekeringswet heen. Door snelle inzet van ondersteuning uit de sociale basis of Wmo, wordt zorg over andere domeinen uitgesteld of voorkomen. Voor 24 cliënten betreft het een incidenteel voordeel van € 65.000.

Vraagafhankelijk vervoer    € 53.000 N
Naast het voordeel bij de actualisatie van € 420.000 zien we nu in de rekening een klein nadeel doordat in 2024 de reizigersbijdragen niet zijn gestegen en extra beleidskosten van de aanbesteding. Voor 2025 verwachten we als gevolg van de aanbesteding hogere prijzen en wordt een deel van het voordeel bij actualisatie betrokken bij de ombuigingsvoorstellen.

Huishoudelijke ondersteuning    € 105.000 N
Het aantal cliënten dat huishoudelijke ondersteuning ontvangt vanuit de Wmo blijft stijgen. De volumestijging door vergrijzing en langer thuis wonen blijft daarmee zichtbaar. De stijging van de uitgaven is in lijn met de stijging van het aantal ouderen in Ede. Naast het tekort bij de actualisatie van € 200.000 zien we bij de jaarrekening een aanvullend nadeel van € 105.000.

Begeleiding, dagbesteding en kortdurend verblijf   € 55.000 N
De stijging van het aantal uren begeleiding is medio 2023 zichtbaar geworden en zien we ook dit jaar. Naast het tekort van € 895.000 bij de actualisatie, zien we een gering aanvullend nadeel van € 55.000. Het tekort op begeleiding kent verschillende verklaringen. Als eerste 1) is er een toename door voormalige BW-cliënten bij specialistische begeleiding, maar ook 2) is er een lager budget voor begeleiding vanwege de beweging naar de voorkant ten gunste van laagdrempelige ontmoetingsplekken. Deze tweede ombuiging lijkt getemporiseerd of zelfs niet haalbaar. Als derde 3) is er financiering nodig geweest voor extra personeel van het klantcontactcentrum (KCC) ten laste van het beschikbare budget van de maatwerkvoorziening. In 2025 valt het budget op deze voorziening hoger uit, waardoor een deel van het huidige tekort voor aankomende jaar is op te lossen. Daarnaast willen we de zorgverzwaring door voormalige cliënten beschermd wonen verrekenen met de Edese voordelen op het product Beschermd wonen.

Budget (voor actualisatie) en kosten op zorgjaar: (2015-2024)
Als we de werkelijke betaalde kosten van begeleiding, dagbesteding en kortdurend verblijf uitzetten op het zorgjaar, dan ontstaat het volgende beeld:

In de eerste jaren zien we vooral een zoektocht en proces van verschuiving cliënten naar de gemeente met de daarbij behorende voormalige AWBZ-middelen. Vanaf 2022 zien we het aantal cliënten fors stijgen en daarmee ook de kosten. De oorzaken hiervoor, naast de al genoemde extramuralisering is een geringe doorstroom naar de GGZ. In het algemene beeld heeft men meer moeite met de complexere maatschappij, de economische omstandigheden en bestaan er ook nog naweeën van de Covid-pandemie. De effecten van de vergrijzing en het langer thuis wonen zijn hier vooral zichtbaar binnen het product dagbesteding.

Hulpmiddelen en woonvoorzieningen    € 215.000 N
Het beroep op hulpmiddelen en woonvoorzieningen neemt nog altijd toe. Bij de actualisatie zagen we al een nadelig financieel effect van € 520.000. Bij de rekening zien we de nadelen met € 215.000 verder toenemen. Deze toename zien we bij hulpmiddelen (scootmobiel etc.), waarbij met name het aantal driewielfietsen is toegenomen. Ook de vraag naar woonvoorzieningen is fors groter dan voorzien. Hierbij valt de stijging in de kosten van woningaanpassingen op. De stijging betreft zowel meer als duurdere aanpassingen. Dit heeft te maken met een toename van het aantal ouderen dat al dan niet met ondersteuning langer thuis woont, deels veroorzaakt door een stagnatie in de woningmarkt.

Compensatie van het rijk vanwege invoering abonnementstarief vanaf 2025
Een deel van de kostenstijgingen op de maatwerkvoorzieningen kan vanaf jaar 2025 worden opgelost met vanaf dat jaar verkregen compensatie van het rijk ad € 650.000 vanwege de invoering van het abonnementstarief. We gaan deze middelen inzetten op de maatwerkvoorzieningen huishoudelijke ondersteuning, begeleiding/dagbesteding en hulpmiddelen/woonvoorzieningen. We blijven volumestijgingen monitoren en indien nodig betrekken bij de Perspectiefnota.

Eigen bijdrage Wmo    € 165.000 V
De opbrengsten van eigen bijdragen vallen hoger uit dan de raming. Naast een toename van het aantal cliënten met een maatwerkvoorziening is de indexatie van het abonnementstarief nog niet in de raming verwerkt. Van het voordeel heeft € 20.000 betrekkingen op inkomsten tot en met 2023. We gaan het structurele voordeel van € 145.000 vanaf 2025 verwerken als budget voor de tevens gestegen kosten van maatwerkvoorzieningen.

Nationaal Actieplan Dakloosheid 'Eerst een thuis'   p.m.
V oor het voorkomen van dakloosheid en het realiseren van woonplekken met passende ondersteuning voor (dreigend) dakloze jongeren en volwassenen heeft VWS vanaf 2022 middelen beschikbaar gesteld. Dit is opgenomen in het Nationaal Actieplan Dakloosheid "Eerst een thuis". Vooralsnog wordt "Housing first" ten laste van deze middelen gebracht, alsmede een tijdelijke coördinator aangetrokken voor de regionale Ethos telling. Alle resterende middelen zijn gereserveerd in de reserve Maatschappelijke Opvang en eind 2024 bedraagt dit inmiddels een saldo van € 1,3 miljoen. In de begroting is structureel € 519.000 beschikbaar. Voor de besteding wordt een uitvoeringsprogramma voor maatschappelijke opvang opgesteld.

Maatschappelijke opvang    € 70.000 N
Maatschappelijke opvang - onttrekking reserve    € 70.000 V
Ook dit jaar zijn er € 1,4 miljoen aan extra kosten gemaakt voor de nacht- nood- en dagopvang. Een deel hiervan wordt opgevangen in de exploitatie. De onttrekking aan de reserve Maatschappelijke Opvang is hiertoe in de rekening € 70.000 hoger uitgevallen dan de geraamde onttrekking van € 0,9 miljoen.
Vanaf 2025 zijn regiogemeenten gevraagd bij te dragen vanuit de middelen van prijscompensatie voor de regionale taak Maatschappelijke Opvang. Het rijk heeft prijscompensatie namelijk lokaal verstrekt via het accres. Deze bijdrage, samen met een actualisering van de begroting, zorgen in 2025 weer voor een voorlopig positief exploitatieresultaat. In het proces ombuigingen kijken we nog naar clustering van opvanglocaties en het daarmee mogelijk verlagen van de kosten van beveiliging en onconventionele opvangkosten.

Beschermd wonen   € 473.000 V
In 2024 hebben we onze bedrijfsvoeringskosten voor de regio beschermd wonen geactualiseerd. Hieruit volgt dat we meer kosten over de jaren 2023 en 2024 kunnen toerekenen aan het regionale budget. Bij de komende Perspectiefnota (proces ombuigingen) gaan we uit van een structurele besparing van circa € 200.000.

Beschermd wonen - lagere kosten   € 390.000 V
Beschermd wonen - hogere dotatie aan de reserve   € 390.000 N
De intramurale zorg wordt al jaren omgezet naar GGZ-arrangementen (Beschermd Thuis). Deze intensivering sluit aan op de gewenste regionale omzetting van intramurale bedden naar de gewenste extramurale arrangementen. Daarnaast heeft gemeente Wageningen gekozen om vanaf 2023 haar pilotkosten (in plaats van het hanteren van een werkbudget) in rekening te brengen. Hierdoor ontstaat er in 2024 lagere kosten. Hier staat tegenover dat Wageningen vanaf 2023 weer meedeelt in de revenuen van de reserve Beschermd wonen.
Daarnaast zijn de kosten van bedrijfsvoering geactualiseerd en vallen voor de regio hoger uit.

Beschermd wonen - Edese voordelen versus Edese ombuigingen   
Voordelen op beschermd wonen zijn in de afgelopen jaren vooral behaald met het proces van extramuraliseren. Dit zorgde in 2024 voor een mogelijke storting van € 3,1 miljoen in de reserve Beschermd wonen. Het Edese aandeel hierin bedraagt circa 50% en dus ongeveer € 1,55 miljoen. De gemeente Ede kent echter ook een al ingeboekte Edese ombuiging van € 1,0 miljoen (over de jaren 2019-2024). We willen ook een deel van het voordeel i.c. € 0,3 miljoen in gaan zetten als extra budget voor Begeleiding Wmo. Door de beweging van Beschermd wonen naar Beschermd thuis en vervolgens naar de Wmo specialistische begeleiding zien we dat de zorgzwaarte toeneemt. Het overige resultaat (€ 0,25 miljoen) wordt gereserveerd voor de risico's van volumeontwikkeling en mogelijk lagere uitkering van het rijk vanwege de gestegen landelijke GGZ-problematiek.

Beschermd wonen - verdeling reserve over regiogemeenten
De reserve Beschermd wonen is tussen 2015-2022 voornamelijk opgebouwd los van de gemeente Wageningen. Omdat de gemeente Wageningen via een pilot een eigen werkbudget en forse risicoreserve heeft ontvangen, delen zij niet mee in een eventuele verdeling van deze reserve. Er volgt een voorstel aan het bestuurlijke overleg van de regio om de (regionale) reserve Beschermd wonen over de periode 2015-2022 te verdelen over de overige regiogemeenten, vooruitlopend op de decentralisatie. Hiermee is ook geborgd dat alle regiogemeenten in staat zijn de decentralisatie in hun bedrijfsvoering voor te bereiden. Bij een verdeling houden we rekening met de al aan de reserve onttrokken Edese aandeel ten aanzien van de ingeboekte ombuiging extramuralisatie Beschermd wonen. Incidentele voordelen, die de Edese ombuiging te boven gaan, worden betrokken bij de Perspectiefnota (en het proces van ombuigingen).
De Edese ombuiging is echter ook structureel. Voor de jaren 2023-2025 willen we onze regiogemeenten (inclusief de gemeente Wageningen) gelijk aan de Edese onttrekkingen over die jaren gaan compenseren. Hier geldt, gelijke monniken, gelijke kappen. Dit voorstel wordt gelijktijdig met het voorstel 2015-2022 aan het bestuurlijke overleg voorgelegd.

Beschermd wonen - budget en kosten op zorgjaar: (2015-2024)
Als we de werkelijke betaalde kosten van Beschermd wonen uitzetten op het zorgjaar, dan ontstaat het volgende beeld:

De enorme daling in 2021 betreft de uitname van cliënten naar de Wet Langdurige Zorg (Wlz). Deze uitname Wlz liep ook in 2022 nog enigszins door, maar in dat jaar kwam de gemeente Veenendaal vanuit Amersfoort over naar onze regio. Hierdoor stegen zowel het budget als de kosten weer. In 2023 zien we het budget toenemen voor volume, loon en prijzen. De kosten daarentegen nemen toe, maar niet in het tempo van het budget. Het Rijk heeft afgelopen jaar meermaals getracht de financiële ruimte op dit taakveld in te zetten voor de gestegen kosten van GGZ-cliënten in de Wlz. Om die reden heeft het Rijk de volumestijging 2024 niet uitgekeerd en overgeheveld naar de Wlz. Het verschil tussen het budget en de kosten betreft vooral gerealiseerde resultaten vanwege de extramuralisering van cliënten naar beschermd thuis. Het aandeel Ede hierin is grotendeels al bij de ombuigingen verwerkt. In 2025 stijgen de prijzen enigszins als gevolg van het kostprijsonderzoek in het inkoopproces.

Geweld in afhankelijkheidsrelaties   € 105.000 N
Geweld in afhankelijkheidsrelaties - onttrekking reserve   € 115.000 N
Licht hogere opvangkosten en meer doorberekening van bedrijfsvoeringskosten zorgen voor een nadeel in de regionale opvangkosten van € 105.000. Op programma 2 Preventieve ondersteuning zien we daar tegenover een overschot op de projectmiddelen Veilig Thuis van € 220.000. Per saldo hebben we hierdoor minder hoeven onttrekken aan de reserve Vrouwenopvang. De voor- en nadelen zijn daarmee verrekend met de reserve.

Alleenverdienersproblematiek   € 68.000 V
Voorstel tot resultaatbestemming   € 68.000 N
Gemeenten kunnen financiële ondersteuning bieden aan huishoudens die als gevolg van de alleenverdienersproblematiek onder het bestaansminimum uitkomen. Gemeenten kunnen de gemiste huur- en zorgtoeslag compenseren vanuit de individuele bijzondere bijstand. In de september-circulaire 2024 is door Ede € 68.000 ontvangen voor dit doel. Dit bedrag is in 2024 nog niet uitgegeven. Wij stellen u daarom voor om de € 68.000 van 2024 over te hevelen naar 2025.

Aanvullende inkomensvoorziening - Collectieve Zorgverzekering    € 250.000 V
In 2024 is er een voordeel op de lasten van € 250.000 op de collectieve zorgverzekering regeling. Dit bevestigt de trend die we al enkele jaren zien, namelijk dat minder inwoners gebruik maken van de collectieve zorgverzekering. Dit hangt samen met het feit dat er andere polissen op de markt zijn gekomen die voor een deel van inwoners voordeliger zijn dan de collectieve zorgverzekering.

Aanvullende inkomensvoorziening - Bewindvoering   € 180.000 V
Vanwege een nieuwe werkwijze op het gebied van Bewind voering is er een voordeel op de lasten van € 180.000. Dit is de uitkomst van ons gewijzigde beleid waarmee we de kosten van bewindvoering beperken en de inwoner vaker ondersteunen via budgetbeheer.

A anvullende inkomensvoorziening - Studietoeslag   € 73.000 N
De uitgaven op de studietoeslag en kinderopvang zijn verder gestegen ten opzichte van voorgaande jaren. De studietoeslag is een bijzondere aanvullende inkomensondersteuning op grond van de Participatiewet. De toeslag is uitdrukkelijk bedoeld om een compensatie te bieden aan studenten die wel arbeidsvermogen hebben maar vanwege hun beperking niet in staat zijn om aanvullende inkomsten uit arbeid te verwerven naast een voltijd studie. Door een wetswijziging in 2022 is de studietoeslag verhoogd en is het aantal personen dat gebruik maakt van de regeling toegenomen. Ondanks extra middelen vanuit de Perspectiefnota 2025-2028 voor 2024 en 2025 zijn de lasten harder gestegen dan voorzien.

A anvullende inkomensvoorziening - diverse minimaregelingen   € 285.000 N
Door meer-gebruik van de diversen minimaregelingen is er een nadeel te melden van ruim € 130.000 voor woonvoorzieningen voor minima, denk hierbij aan inrichtingskosten en kosten voor de 1e huur. Dit hangt samen met de komst van meer statushouders naar onze gemeente. Tevens is er een nadeel in de kosten van diplomazwemmen van ruim € 60.000. De leeftijd voor diplomazwemmen is recent verlaagd naar 5 jaar waardoor er meer kinderen in aanmerking komen voor deze regeling. Het restant ad € 95.000 wordt veroorzaakt door relatief kleine afwijkingen op de overige minimaregelingen.

A anvullende inkomensvoorziening - terugontvangsten   € 100.000 V
Daarnaast is er een voordeel op de baten van € 100.000 als het gevolg van hogere terugontvangsten van verstrekte leenbijstand. Dit is een gevolg van de hogere lasten van bijvoorbeeld de inrichtingskosten. Want hoe meer aanvragers er zijn voor inrichtingskosten, hoe hoger de terugontvangsten zijn op dat gebied.

Schulddienstverlening - Aanpak Geldzorgen Armoede en Schulden    € 275.000 V
In 2024 zijn er door het Rijk structureel middelen beschikbaar gesteld voor versterking van de dienstverlening rondom armoede en schulden à € 189.000 per jaar en incidenteel extra middelen voor extra ondersteuning die nodig is als gevolg van de energiecrisis à € 234.000. In 2024 zijn deze middelen niet volledig uitgegeven. Dit komt voor een belangrijk deel doordat het - vanwege de arbeidsmarkt- langer duurde om capaciteit te werven voor de jongerenaanpak op voorkomen schulden en versterken van de vroegsignalering.

Gedupeerde toeslagen affaire   € -
Gezinnen die onterecht in grote problemen zijn gebracht door de affaire met kinderopvangtoeslag, krijgen hulp. Naast geld, biedt de gemeente hulp om schulden op te lossen, en bijvoorbeeld hulp voor diegenen die hun baan of huis verloren Vanuit het Rijk worden gemeenten gecompenseerd voor de kosten die zij hierbij maken. Zowel de lasten als de baten zijn niet begroot, dat is de verklaring voor de afwijking van € 678.000 nadeel in de lasten en het voordeel in de baten van € 678.000.

Jeugdhulp - Proeftuin Kind- en gezinsbescherming   € -
Het Toekomstscenario voor kind- en gezinsbescherming is een beweging gericht op een eenvoudigere, gezinsgerichte aanpak die transparantie, rechtsbescherming en verbetering omarmt. Voor de bekostiging van het toekomstscenario heeft Ede een subsidie ontvangen vanuit het Rijk. In 2024 is er sprake van een onderbesteding van € 310.000 op het beschikbare budget door het niet kunnen uitvoeren van geplande activiteiten zoals het versterken van de lokale infrastructuur en deskundigheidsbevordering van de lokale teams. Dit leidt tot een voordeel van € 310.000 in de lasten en een even groot nadeel in de baten. Het niet bestede bedrag is opgenomen op de balans zodat de middelen beschikbaar blijven in 2025.

Jeugdhulp - Kosten Jeugdbescherming   € 135.000 N
In de regio Foodvalley is de afgelopen jaren gewerkt aan samenwerken in en met de jeugdbescherming in de pilot Jeugdbescherming Dichterbij. Bij de Programmabegroting 2023-2026 zijn incidenteel middelen beschikbaar gesteld voor 2023 en 2024 voor de financiering van de pilot. In 2024 is er een overschrijding van € 135.000 op het incidentele budget voor de pilot Jeugdbescherming Dichterbij. Dit leidt tot een nadeel van € 135.000 in de lasten.

Jeugdhulp - Incidentele bijdrage vorming Gemeenschappelijke regeling (GR)   € -
Bij de Programmabegroting 2023-2026 is voor boekjaar 2023 incidenteel € 150.000 beschikbaar gesteld ten behoeve van de wettelijke verplichting tot het vormen van een Gemeenschappelijke Regeling ten behoeve van de regionale samenwerking op het gebied van jeugdhulp.
Door het uitstellen van de vorming van de GR zijn de beschikbare middelen bij de programmarekening 2023 via een resultaatbestemming opgenomen in de reserve overlopende verplichtingen. De ambitie is om de GR per 01-01-2026 in te voeren. In 2024 zijn de beschikbare middelen niet aangewend en hiermee niet onttrokken aan de reserve overlopende verplichtingen voor kosten in het kader van de vorming van de GR. Dit leidt tot een voordeel van € 150.000 in de lasten en een even groot nadeel in de reserves. In 2025 blijven de middelen beschikbaar binnen de reserve overlopende verplichtingen.

Jeugdhulp - Bedrijfsvoering Knooppunt   € 90.000 V
Voorstel tot resultaatsbestemming   € 90.000 N
De bevoorschotting van het Knooppunt is op basis van de begroting bedrijfsvoeringsmiddelen en de begroting regionale samenwerking. In 2024 is er op de bedrijfsvoering van het Knooppunt een voordeel van € 90.000.

In aanloop naar de vorming van de Gemeenschappelijke Regeling per 1 januari 2026 zien we een stijging in de kosten van het budgettair kader in 2025. Dit heeft voornamelijk te maken met de uitbreiding van de formatie met toezichthouders (3 fte). Een groot deel van deze kosten is gedekt binnen het huidige budget van product Jeugdhulp. Wij stellen voor om € 90.000 middels een resultaatbestemming over te hevelen naar 2025.

Jeugdhulp - Budget Zorg in Natura   € 800.000 N
In de Perspectiefnota 2025-2028 is het budget voor Jeugdhulp geactualiseerd voor 2024 en verder. De budgetten zijn geactualiseerd op basis van de kostenontwikkeling in de afgelopen jaren en de prognose van het Centraal Planbureau met betrekking tot de ontwikkeling van de zorgkosten voor de komende jaren. In 2024 is er aanvullend op de geprognosticeerde kostenontwikkeling een overschrijding € 0,8 miljoen op het budget van Zorg in Natura (afwijking van 2% op het budget van Zorg in Natura). De kostenstijging zien we voornamelijk terug bij Ambulante Jeugdhulp (individuele begeleiding en ambulante GGZ), Verblijf (JeugdzorgPlus en Residentieel) en Landelijke Jeugdhulp.

Ede heeft de afgelopen jaren meerdere stappen gezet om de jeugdzorg beschikbaar en betaalbaar te houden. Om het aantal kinderen in de jeugdzorg terug te dringen en nieuwe instroom zo veel als mogelijk te voorkomen zet gemeente Ede in op preventie. Het investeren aan de voorkant levert maatschappelijk gezien op de lange termijn meer op. Ten opzichte van 2023 zien we over de gehele jeugdzorg een lichte stijging van 0,5% van het aantal kinderen in de jeugdzorg. Bij de meeste vormen van jeugdhulp is er sprake van een dalende trend in het aantal kinderen. Bij landelijke inkoop (stijging 18,4% ten opzichte van 2023) en ambulante jeugdhulp (stijging 1,1% ten opzichte van 2023) is een stijging van het aantal jeugdigen te zien. De dalende trend in het aantal kinderen betekent dat een kleiner wordende groep steeds duurdere, intensievere en langdurigere zorg krijgt. Deze trend vertaalt zich vooralsnog niet financieel maar als deze trend zich voortzet dan zal dat op de lange termijn ook financieel zichtbaar worden.

De overschrijding op het geactualiseerde budget leidt tot een nadeel van € 0,8 miljoen in de lasten.

Jeugdhulp - Credit kosten voorgaande jaren   € 235.000 V
De afrekening voor de Zorg in Natura en Persoonsgebonden budget (PGB) geschiedt op basis van daadwerkelijk betaalde kosten voor betreffend boekjaar vermeerderd met de nog niet gefactureerde verplichtingen en prognoses. Het Knooppunt houdt hierbij rekening met het feit dat zorgaanbieders vijf jaar na dato nog facturen mogen indienen. Gedurende vijf jaar wordt bijgehouden welke facturen nog betaald worden over het betreffend jaar. Deze kosten worden jaarlijks achteraf gefactureerd of gecrediteerd aan de gemeenten. Het financieel effect op basis van de afrekening tot en met 2023 is € 235.000 voordelig.

Gemeentelijke en particuliere opvang ontheemden Oekraïne               € 1.206.000 V
Voorstel tot resultaatsbestemming                        € 1.206.000 N
Voor de gemeentelijke en particuliere opvang van ontheemden uit Oekraïne heeft Ede diverse kosten gemaakt. Deze lasten bestaan bijvoorbeeld uit beveiliging, huisvesting, locatiemanagement, leefgeld en de ambtelijke inzet. De totale lasten in 2024 bedragen € 8,6 miljoen (ten opzichte van € 9,3 miljoen begroot) en worden gedekt uit extra baten vanuit de bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne. Voor de gemeentelijke opvang is de vergoeding gebaseerd op een normbedrag per dag per gerealiseerde opvangplek en een vergoeding voor de werkelijke verstrekkingen van het leefgeld. Voor de particuliere opvang ontvangt de gemeente een vergoeding voor de werkelijke verstrekkingen van het leefgeld en de uitvoeringskosten op basis van een normbedrag per maand. Op basis van de bepalingen in de bekostigingsregeling heeft Ede in 2024 een bijdrage ontvangen van € 9,8 miljoen (ten opzichte van € 9,3 miljoen begroot). Het voordeel op de gemeentelijke en particuliere opvang van ontheemden bedraagt € 1.206.000.

In 2024 heeft gemeente Ede een pand aangekocht aan de Klomperweg in Lunteren voor de gemeentelijke opvang van ontheemden uit Oekraïne. Voor de aankoop van het pand is een krediet beschikbaar gesteld. De dekking hiervoor is geregeld binnen de bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne. Vanuit de ontvangen Rijksbijdrage wordt jaarlijks wordt een bijdrage geleverd voor de financiering van het pand. Wij stellen u voor om het positieve resultaat over 2024 ad € 1.206.000 over te hevelen naar 2025 en deze toe te voegen aan de egalisatiereserve kapitaallasten gemeentelijk vastgoed.

Transitiekosten opvanglocaties ontheemden Oekraïne   € -
In 2024 heeft Ede meerdere opvanglocaties gerealiseerd voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Om de panden geschikt te maken voor de opvang zijn transitiekosten gemaakt. Transitiekosten zijn kosten die gemeenten maken voor het geschikt maken of realiseren van gebouwen voor de opvang van ontheemden. Gemeenten ontvangen ter bekostiging van de transitiekosten een vergoeding van de werkelijke kosten. De kosten in 2024 bedragen € 1,95 miljoen. Dit zorgt voor een nadeel van € 1,95 miljoen in de lasten en een even groot voordeel in de baten.

Meerkosten Oekraïne Sociaal Domein   € 150.000 N
De verantwoordelijkheid voor de zorg en ondersteuning vanuit de Wmo, de Jeugdwet en de Wet publieke gezondheid voor de uitvoering van het basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg, het Rijksvaccinatieprogramma en het prenataal huisbezoek uit de Wet publieke gezondheid, ligt ook voor Oekraïense ontheemden bij gemeenten. De uitvoering van genoemde taken leiden tot een nadeel van € 150.000.

Het Rijk heeft besloten om gemeenten te compenseren voor de extra kosten die ze ten aanzien van bovengenoemde taken maken. Voor Ede gaat het om een bedrag van € 146.000. Deze baten worden verklaard op programma 8.

Crisisnoodopvang Galvanistraat   € -
De landelijke vraag naar crisisnoodopvang blijft hoog. Ook in 2024 heeft Ede de opvanglocatie aan de Galvanistraat ingezet als tijdelijke noodopvang van asielzoekers en hiervoor diverse kosten gemaakt. Deze lasten bestaan bijvoorbeeld uit beveiliging, huisvesting, locatiemanagement, catering en ambtelijke inzet. De totale lasten in 2024 bedragen € 2,9 miljoen (ten opzichte van € 0,5 miljoen begroot) en worden, conform de bepalingen in de handreiking Crisisnoodopvang, gedekt uit extra baten vanuit het COA. De overschrijding van de kosten zorgt voor een nadeel van € 2,4 miljoen in de lasten en een even groot voordeel in de baten.

In de Programmabegroting 2024-2027 zijn aanvullende middelen ad. € 104.000 toegekend, vanuit de reserve opvang en begeleiding specifieke doelgroepen, voor de inzet van een vrijwilligersorganisatie. Met de inzet van deze organisatie verhogen we de leefbaarheid bij de opvanglocaties, ontwikkelen de vluchtelingen een sociaal netwerk en zetten de eerste stappen in hun integratie. De gemaakte kosten worden gecompenseerd door het COA waardoor een onttrekking uit de reserve niet meer nodig is. Dit leidt tot een voordeel van € 104.000 in de lasten en een even groot nadeel in de reserves.

Coördinatie Regionale Regietafel Foodvalley   € 80.000 N
Gemeenten vervullen verschillende opgaven op het gebied van opvang en huisvesting van nieuwkomers. Ze stellen locaties beschikbaar voor asielopvang, vangen Oekraïense ontheemden op en hebben een taakstelling voor de huisvesting van statushouders. In 2024 is samen met de andere Gelderse gemeenten en de Provincie Gelderland gewerkt aan de totstandkoming van een Provinciaal plan zoals bedoeld in de Spreidingswet. Binnen regio Foodvalley heeft Ede als centrumgemeente gezorgd voor de coördinatie van de regionale regietafel. De totale kosten van de coördinatie bedragen € 133.000 in 2024. De regiogemeenten hebben een bijdrage geleverd van € 53.000.

Vanuit de Spreidingswet hebben gemeenten een nieuwe taak gekregen in het zoeken naar opvangplekken voor asielzoekers om zo tot een evenwichtigere spreiding van asielzoekers te komen over gemeenten en provincies. Elke gemeente ontvangt een vast bedrag van € 20.000 en een bijdrage op basis van de verdeling van het aantal opvangplaatsen per gemeente. Voor Ede gaat het om een bedrag van € 83.000. Deze baten worden verklaard op programma 8.