Veiligheid

Context
De wereld om ons heen is dynamischer dan ooit. Toenemende geopolitieke spanningen, technologische ontwikkelingen, economische schaarste, aanhoudende migratiestromen, extreme weersomstandigheden en maatschappelijke opgaven op het gebied van landbouw, energie, wonen en zorg zijn van invloed op de openbare orde en de veilige leefomgeving van onze inwoners.
De gemeentelijke taken en verantwoordelijkheden op het gebied van openbare orde zijn de afgelopen jaren in omvang en politiek-maatschappelijke betekenis toegenomen. De maatschappelijke context is aan verandering onderhevig. Door een verhard maatschappelijk debat en uiteenlopende uitingen van maatschappelijk ongenoegen houden wij continu rekening met escalatie in de openbare ruimte en opschaling. We zien een toename in minder zichtbare vormen van criminaliteit, zoals ondermijning en criminaliteit in het digitale domein.
Mede door deze ontwikkelingen wordt extra inzet gevraagd van onze maatschappelijke partners, zoals het Openbaar Ministerie, de politie en de zorg. Vanwege personeelstekorten moeten zij echter scherpere keuzes maken waar zij hun capaciteit op inzetten. Steeds vaker wordt naar het bestuursrecht en het gemeentelijk uitvoeringsapparaat gekeken om overlast gevend en crimineel gedrag te begrenzen. Dit legt extra druk op de gemeentelijke uitvoeringsorganisatie.

Ondermijning
In 2024 zien we een stijging van het aantal meldingen over drugscriminaliteit. Er is een geprioriteerde aanpak gestart. We zien dat criminele ZZP'ers de zorg misbruiken voor financieel gewin. Op lokaal, regionaal en landelijk niveau is veel aandacht gevraagd voor noodzakelijk beleid en regelgeving om deze problematiek gezamenlijk aan te pakken. Op basis van het bredere toepassingsbereik van de wet BIBOB hebben meer onderzoeken plaats gevonden, waarbij vaker advies van het landelijk Bureau BIBOB is ingewonnen.

Gedigitaliseerde criminaliteit
Technologische ontwikkelingen hebben grote impact in het veiligheidsdomein. Er is geïnvesteerd in het versterken van weerbaarheid tegen digitale vormen van onveiligheid.

Zorg en veiligheid
We zien dat de problemen van personen en huishoudens die zorgen voor onveiligheid complexer worden. Betrokken partijen uit het zorg- en veiligheidsdomein werken intensief samen, maar kampen ook met personeelsschaarste en wachtlijsten, waardoor de juiste hulp niet vanzelfsprekend voor handen is. Dit vergroot de complexiteit en ernst van de problematiek, wat zich vaker uit in ontregeling en escalatie in de thuissituatie en de openbare ruimte. Er is een evaluatie geweest van de WVGGZ, WZD en WFZ, hieruit blijkt dat de wetgeving aanpassing behoeft om beter aan te sluiten op de praktijk.

Jeugd en veiligheid
Aangekondigd is door het ministerie van VWS dat de verwijsindex risico’s jeugdigen uit de jeugdwet wordt geschrapt. Naar verwachting zal dit het voorjaar van 2026 uitgevoerd worden.

VGGM
Er wordt uitvoering gegeven aan de toekomstbestendigheid van de bedrijfsvoering van de Veiligheidsregio. In het eerste kwartaal van 2025 wordt een voorstel rondom de nieuwe locatie brandweerkazerne Ede verwacht. Naar aanleiding van de geopolitieke spanningen is de veiligheidsregio een verkenning gestart naar het versterken van de maatschappelijke weerbaarheid en veerkracht.

Toezicht Handhaving Openbare Ruimte
De vacatures bij THOR zijn vervuld. In de doorontwikkeling van de afdeling is de focus op het werk in de wijk. Het benodigde kwaliteitstraject in personeel, processen, kennis en vaardigheden is in volle gang.
De wapenstok is opnieuw -tijdelijk- toegekend en het traject voor een meer permanente toekenning dient medio 2025 in gang gezet te worden. Afhankelijk van dit traject zal al dan niet opnieuw naar het inzetkader van handhavers gekeken moeten worden.