Individuele ondersteuning

Jeugdhulp
In de afgelopen jaren is er sprake van toenemende druk op het jeugdhulpbudget, landelijk, regionaal en ook in Ede. Op landelijk niveau is met alle partners de ‘Hervormingsagenda Jeugd 2023-2028’ opgesteld met als doel de jeugdzorg te verbeteren en financieel gezond te maken.

De huidige uitgavenontwikkeling jeugdhulp sluit niet aan bij de vastgestelde begroting. Hierop is in Ede in de zomer een onafhankelijk onderzoek uitgevoerd naar welke maatregelen mogelijk zijn om een kostenbesparing te realiseren. Dit rapport is tijdens een informatieve sessie op 26 september aan uw raad toegelicht. Uit het onderzoek kwam naar voren dat de gemeente Ede een ver ontwikkeld jeugdstelsel heeft. Het grootste deel van de mogelijke maatregelen is reeds in het verleden al ingevoerd, inclusief een groot deel van de maatregelen uit de Hervormingsagenda. Daarmee is al veel gedaan om zo kostenefficiënt te werken. Er zijn nog een beperkt aantal maatregelen (lokaal en regionaal) mogelijk die nader onderzocht worden. De uitkomsten worden meegenomen bij de Perspectiefnota en ombuigingen in het jaar 2025.

Vanaf 2024 wordt de hoog specialistische jeugdhulp (Essentiële Functies) voortaan ingekocht in samenwerking met de zeven Gelderse Jeugdhulpregio’s. Vanaf 1 januari 2025 start de Gelderse jeugdalliantie als aanbiederscombinatie met het leveren van de Essentiële Functies.

Algemene inkomensvoorziening
De bekendmaking van de BUIG-budgetten in oktober 2024 betekende voor de gemeente Ede een positiever herverdeeleffect op de BUIG dan voorspeld. De uitkeringsmiddelen voor bijstandsverlening vallen in de begroting uiteen in een begrotingspost rijksmiddelen en een begrotingspost gemeentelijke middelen. Per saldo levert de jaarrekening 2024 op deze posten een positief resultaat van € 1.000.000 op.

Werk en participatie
In 2024 maakte de economie in Nederland een beperkte groei door. Inwoners met een bijstandsuitkering profiteerden vooral in de tweede helft van het jaar. In de tweede helft van het jaar zagen we een toename van de uitstroom van bijstandsgerechtigden naar werk.

Schulddienstverlening
Met de Aanpak Geldzorgen, Armoede en Schulden (2022-2025) wordt een halvering van het aantal huishoudens met problematische schulden beoogd in 2030. Deze ambities zijn met de komst van het nieuwe kabinet gewijzigd en minder expliciet geworden. Wel zijn er structurele middelen gekomen om de gemeentelijke schulddienstverlening te versterken.

Landelijke wijzigingen hebben effect op het schuld regelen, zowel voor de inwoner als de schuldeisers. Sinds 1 juli 2023 is de aflosperiode van het schuldhulptraject verkort van 36 naar 18 maanden. De gemeentelijke ondersteuning duurt zo lang als nodig. We streven ernaar dat inwoners duurzaam zijn geholpen.

Vanaf 1 juli 2024 hanteren we voor de bepalen van de hoogte van de afloscapaciteit het vrij te laten bedrag (vtlb) in plaats van een minimale maandelijkse aflossing. Het vrij te laten bedrag is het deel van het inkomen dat nodig is om van te leven, ook wanneer dit tot gevolg heeft dat betrokkene geen afloscapaciteit heeft en aan de schuldeisers een 'nul-aanbod' moet worden gedaan. De schuldeiser krijgt dan geen aflossing meer. Dit maakt het lastiger, omdat schuldeisers minder snel akkoord gaan en hogere eisen stellen aan financiële begeleiding. Bij de start kijken we naar de best passende begeleiding voor inwoners; hiervoor bieden we onder andere budgetbeheer- en coaching aan.

Bestaanszekerheid
In het regeerprogramma kabinet-Schoof is aangegeven dat het kabinet bestaanszekerheid wil vergroten. Dit wordt vooral gedaan door meer aandacht voor werkzekerheid, inkomenszekerheid, betaalbaar wonen en toegankelijke publieke voorzieningen en integratie en maatschappelijke samenhang. Voor het aanpakken van inkomenszekerheid geldt dat het kabinet met name de koopkracht wil verstevigen en een brede aanpak wil van armoede en schulden. Ook start het kabinet een hervormingsagenda om de sociale zekerheid, toeslagen en de inkomstenbelasting te hervormen.

Individuele ondersteuning
Op 1 januari 2024 is de toegang tot de Wet langdurige zorg (Wlz) strenger geworden. De eerste effecten zijn een toename aan de kant van de gemeente van het aantal maatwerkvoorzieningen, vooral op het gebied van huishoudelijke ondersteuning en ambulante begeleiding (Wmo).
De invoering van de wet inkomensafhankelijke bijdrage voor maatwerkvoorzieningen vanuit de Wmo is uitgesteld tot 2027. De besparing die deze wet voor de gemeente gaat hebben, met name op het aantal indicaties huishoudelijke ondersteuning, zal later plaatsvinden.

Inkoop Wmo
In 2024 is het inkoopproces voor producten Wmo afgerond en vanaf 1 januari 2025 gaan de nieuwe contracten in voor de duur van drie jaar. Het gaat om Huishoudelijke ondersteuning, Begeleiding en Dagbesteding (inclusief vervoer).

Dagopvang dak- en thuislozen
Eind 2023 is een dagopvang voor dak- en thuislozen gestart. Hierdoor hoeven mensen overdag niet meer op straat te verblijven met als doel dat er minder overlast op straat is van daklozen en een betere basis gelegd is om te werken aan herstel.

Nachtopvang
De nachtopvang voor daklozen is, na de sluiting eind april, op een tijdelijke locatie voortgezet. Begin november is gedurende het hele jaar nachtopvang voor daklozen. Deze is gesitueerd aan de Stationsweg 109.

Regionaal Actieplan Dakloosheid
In navolging van het Nationaal Actieplan Dakloosheid zijn we in 2024 gestart met de ontwikkeling van een Regionaal Actieplan Dakloosheid. Dit plan wordt in het najaar 2025 opgeleverd. Een onderdeel hiervan is meer zicht krijgen op de omvang en kenmerken van de populatie dak- en thuisloze mensen in onze regio, door middel van de ETHOS (European Typology of Homelessness and housing Exclusion) -light classificatie. In 2024 zijn voorbereidingen getroffen voor de ETHOS-telling die in april 2025 plaatsvindt.

Begeleiding in de wijk (Beweging van Beschermd Wonen naar Beschermd Thuis)
In 2024 hebben inwoners ongeveer 3% minder gebruik gemaakt van Beschermd Wonen . Daarentegen zien we dat 8,2% meer inwoners gebruik hebben gemaakt van een maatwerkarrangement GGZ (Beschermd Thuis). Dit beeld past in de ontwikkeling van beschermd wonen naar beschermd thuis, die we een aantal jaren geleden in gang hebben gezet.