Wat willen we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan?

Subdoel	Wij zijn klaar zijn voor de invoering van de Omgevingswet.
Prestaties	Wij zetten de Omgevingsvisie Ede 2040 om naar digitale raadpleging in DSO.
	Wij zetten het Omgevingsplan van rechtswege om naar Omgevingsplan Ede.
	Wij kunnen met het DSO werken. Dit behelst software, de technische aansluiting en opleiden van medewerkers.
	Onze werkprocessen zijn omgevingswet-proof.
	Wij Informeren externe stakeholders over de veranderingen.

Subdoel	Een gezondere leefomgeving in samenhang met ruimtelijk beleid.
Prestaties	Het thema gezonde leefomgeving een plek geven in ruimtelijk beleid en de uitvoering.
	Regionaal uitvoering geven aan Schone Lucht Akkoord en pilotprojecten (landbouw).
	Start realisatie van het ondergronds brengen van de 50 kV hoogspanningslijn boven Ede.
	Bijdragen aan uitvoering projecten onder Regiodeal Foodvalley.

Subdoel	Herstel van het natuurlijk systeem. Een robuuste versterking van de Edese natuur.
Prestaties	Herstel van het natuurlijk systeem vormt de basis voor onze ruimtelijke ontwikkelingen Verder integreren van onze activiteiten op het gebied van natuur, biodiversiteit, groen landschap en klimaatadaptatie in 1 opgave met 1 jaarplan.
	Opstellen van een investeringsagenda Robuuste Natuurversterking en start werving van fondsen hiervoor.
	Uitvoeren van gebiedsprocessen rondom natuur, zoals in De Ginkel, Renkums Beekdal en Otterlo.

Subdoel	Een Klimaatrobuust Ede.
Prestaties	Aansluiten en borgen van klimaatadaptatie in lopende beleidsontwikkelingen.
	Aanjagen en faciliteren van klimaatadaptieve maatregelen bij fysieke maatregelen in de leefomgeving.
	Vanuit Steenbreek Ede versterken bewustwording en aanjagen tot klimaatrobuust handelen van inwoners, ondernemers en organisaties.

Subdoel	Transitie naar natuurinclusieve en circulaire landbouw met een duurzaam toekomstperspectief voor de agrariërs.
Prestaties	Het bevorderen van natuurinclusief en circulair ondernemen.
	Het stimuleren van verduurzaming van de voedselproductie en gezondere voedselomgeving middels het uitvoeringsprogramma landbouw en voedsel.
	Het actief deelnemen aan de regionale samenwerking op landbouw.
	Actief bijdragen aan gebiedsprocessen zoals in Binnenveld en Ede-Barneveld.

Subdoel	Permanente groei van initiatieven vanuit en met de maatschappij voor landschapsversterking en versterking van de biodiversiteit.
Prestaties	Extra impuls geven aan realisatie groen-blauwe raamwerk met ketenpartners/bewoners.
	Uitvoering geven aan project Levend Landschap, begeleiden vrijwilligersgroepen en organiseren cursusprogramma Levend Landschap voor bewoners.
	Organiseren bijeenkomsten voor bewoners en ambtenaren gericht op kennisdeling en inspiratie om het ontwikkelde Landschap op de kaart toe te passen.

Subdoel	Een veelzijdig, aantrekkelijk en kwalitatief hoogwaardig aanbod in dag- en verblijfsrecreatie dat aansluit bij de wensen van recreanten en toeristen en dat bijdraagt aan een toename van bestedingen en werkgelegenheid in de sector. **
Prestaties	Beheer en doorontwikkeling van het Edese recreatieve aanbod, zowel fysiek als online (actueel en regionaal en lokaal vindbaar). **
	Optimaliseren recreatieve routes (MTB, fiets, wandel en ruiter) in samenwerking met buurgemeenten, vrijwilligers en ondernemers. **
	Uitvoering aanpak Vitale vakantieparken lokaal en regionaal in combinatie met project aanpak permanente bewoning. **
	Uitvoeren Masterplan ontvangstlocaties met cofinanciering vanuit de Regiodeal Veluwe. **

** Per 1 januari 2024 is het nieuwe uitvoeringsprogramma Recreatie en toerisme in werking getreden. Dit borduurt voor een groot deel voort op het vorige programma, maar heeft ook nieuwe doelen en accenten. De bovengenoemde prestaties sluiten daarom niet meer volledig aan op het huidige uitvoeringsprogramma. In onderstaande tekst zijn de belangrijkste ontwikkelingen geschetst.

Landelijk gebied
Het nieuwe kabinet heeft haar Nationaal Programma Landelijk Gebied gestopt en de provincie haar programma Vitaal Landelijk Gebied Gelderland niet vastgesteld en bijbehorend budget ingetrokken. Dit betekent dat we in een onzekere situatie terecht gekomen zijn. Vanuit een regisserende rol zijn we blijven werken aan het herstel en versterking van het natuurlijk systeem. Veel agrariërs in onze gemeente maken gebruik van landelijke regelingen, bijvoorbeeld om te stoppen of te extensiveren. Ook doen een aantal boeren mee met de pilot ondernemingsplannen. Wij ondersteunen agrariërs om hen een duurzaam perspectief te bieden. Dit biedt kansen voor zowel de agrariër, de natuur en het landelijk gebied.
De ambities en vooral de aanpak voor Basiskwaliteit Natuur brengen we succesvol onder de aandacht van provincie en Rijk. We merken meer en meer dat onze specifieke expertise (milieu-juridisch, stikstof, natuur, landbouwkundig) groeit en we daarin tot de koplopers in Nederland behoren.

Recreatie & Toerisme
2024 was het eerste jaar van het nieuwe uitvoeringsprogramma. Enkele resultaten:
Om het landelijk gebied recreatief en toeristisch te ontwikkelen hebben we in 2024 een analyse laten maken hoe het fietsknooppuntennetwerk in het landelijk gebied vergroot kan worden en veiliger en aantrekkelijker kan worden gemaakt. Ook hebben we gewerkt aan het toeristische ondernemersklimaat. We zoeken de samenwerking met andere gemeenten van de Foodvalley om te onderzoeken of we gezamenlijk de Vallei kunnen ontwikkelen. Ede is hierbij koploper in denken en doen.
In 2024 hebben we gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit en goede balans op de Veluwe. We hebben de MTB-route van de Zanding verlegd naar het Roekelse bos. Samen met de Otterlose ondernemers hebben we een toeristisch platform opgericht. We werken actief samen in Veluwe-alliantieverband om de bezoekersstromen in goede banen te leiden. Ook hebben we gewerkt aan transformatie van niet vitale vakantieparken. We werken samen met vakantiepark de Goudsberg aan een toekomstontwikkeling voor het park, de Muur van Mussert en de nabije omgeving.

De genoemde activiteiten krijgen in 2025 een vervolg; de ontwikkeling van het landelijk gebied vraagt extra aandacht. We worden steeds vaker en eerder betrokken bij ruimtelijke ontwikkelingen, zoals bij het ontwikkelkader Ede-Stad en landelijk gebied. Hierdoor worden de doelen die we willen bereiken goed verankerd in de beleidskaders.

Gezonde leefomgeving
In 2024 is gezonde leefomgeving als opgave geïntegreerd in verschillende strategische beleidstrajecten.
In het omgevingsplan van Ede stellen we normen vast voor onder andere geur en geluid. We zijn als gemeente hierin koploper in Nederland. Dit is ook nodig omdat in Ede de uitdagingen op het gebied van bijvoorbeeld luchtkwaliteit in combinatie met de groeiambities vragen om bewust keuzes. Met de decentralisatie van taken door de Omgevingswet ligt hiervoor ook de verantwoordelijkheid bij ons als gemeente.
In het Ontwikkelkader Ede stad borgen we gezondheid zowel qua bescherming als qua preventie door te werken aan een stad die uitnodigt om te bewegen en elkaar te ontmoeten. Tegelijkertijd beschermen we onze inwoners tegen negatieve invloeden zoals een te hoge geluidsbelasting of hittestress.
Binnen de regio Foodvalley hebben we in 2024 verder uitvoering gegeven aan het eerder getekende Schone Lucht Akkoord waar we als gemeente een voortrekkersrol vervullen. Bijvoorbeeld door de uitvoering van de subsidieregeling voor het verwijderen van rookkanalen. Tenslotte is een gezonde leefomgeving als belangrijke randvoorwaarde meegenomen in de nieuwe visie sociaal domein.

Omgevingswet
In 2024 zijn grote stappen gemaakt om de Omgevingswet op professionele wijze te implementeren in de gemeentelijke organisatie. Daarbij gaat het om de inbedding van de beleidscyclus van de Omgevingswet, waarbij de kerninstrumenten volledig opnieuw moeten worden ingericht (omgevingsvisie, omgevingsprogramma’s en het omgevingsplan).
In 2024 zijn we gestart met het beleidsneutraal omzetten van de huidige versie van de Omgevingsvisie Ede naar het digitale stelsel. Naar verwachting wordt dit in het voorjaar van 2025 afgerond en kan het worden gepubliceerd op het Omgevingsloket. Verder is er in 2024 gewerkt aan de voorbereidingen van verschillende thematische en gebiedsgerichte omgevingsprogramma’s. Veel aandacht is daarbij gegeven aan de het Ontwikkelkader Ede-stad en het Ontwikkelkader landelijk gebied. De inhoud van dit beleid zal uiteindelijk worden uitgewerkt in het omgevingsprogramma.
Tot slot hebben we in 2024 een belangrijke basis gelegd voor het Omgevingsplan Ede. Daarbij is de juridische structuur van het omgevingsplan uitgewerkt en zijn vier thema’s uitgewerkt tot een conceptregeling. Deze eerste basis is met de gemeenteraad besproken in het kader van de ‘wensen en bedenkingenprocedure’.

Planvorming en voorbereiding
In het kader van de planvorming en de voorbereiding is in 2024 de eerst Ontwikkel- en Investeringsstrategie opgeleverd. Het gaat om een meerjarige programmering van de uitvoering van de Omgevingsvisie Ede 2040. We werken aan een samenhangend uitvoeringsprogramma, waarbij we gebalanceerd werken aan de strategische keuzes uit de Omgevingsvisie. We doen dat door steeds de verbinding te leggen tussen de uitvoering op inhoud en de beschikbare mensen en middelen. Op 18 december 2024 heeft de rechter uitspraak gedaan over het intern salderen met vergunde stikstof. Deze uitspraak heeft gevolgen voor het handelingsperspectief bij ruimtelijke ontwikkelingen. Dit kan flinke gevolgen hebben voor de prioritering in 2025 en verder en daarmee ook voor de bestedingen.
De Ontwikkel- en Investeringsstrategie wordt jaarlijks bij de perspectiefnota aangeboden.