Balans en toelichting

Vaste activa
In de balans worden kapitaaluitgaven en -ontvangsten onderscheiden in drie groepen vaste activa, namelijk van immateriële, materiële en financiële aard. Voor gedetailleerde informatie over de investeringskredieten in relatie tot de vaste activa wordt verwezen naar bijlage 7a van hoofdstuk 5. Een samenvatting van deze bijlage naar de drie genoemde groepen wordt in onderstaande tabellen weergegeven. Deze samenvatting geeft het verloop van de boekwaarden aan van de desbetreffende groep vaste activa en van de hieronder vallende categorieën gedurende het verslagjaar.

Immateriële vaste activa
Immateriële vaste activa zijn niet-tastbare activa die over een langere periode van economische waarde zijn.

Kosten onderzoek en ontwikkeling bepaald actief
De investeringen bestaan voornamelijk uit de activering van voorbereidingskosten voor het plan Kernhem Noord ad € 2,1 miljoen.

Bijdragen aan activa in eigendom van derden
Het bedrag aan afschrijvingen ad € 83.000 bevat reguliere afschrijvingen op activa in de categorie bijdrage activa in eigendom van derden: onder andere renovatie Hockeyvelden Bosrand en investeringssubsidies Mixed Hockeyclub en Museum/Bezoekerscentrum Oud Lunteren.

Materiële vaste activa
Materiële vaste activa zijn de geactiveerde materiële tastbare bezittingen die de gemeente langdurig inzet voor de realisatie van beleidsdoelen en bedrijfsvoering. In onderstaande tabel wordt het verloop weergegeven per subcategorie en de totalen per hoofdcategorie. Onder de tabel is per subcategorie toegelicht waar de posten betrekking op hebben.

Gronden en terreinen
In het verslagjaar hebben diverse aankopen van grond plaatsgevonden: € 1,5 miljoen Kernhem Noord te Ede, € 1,1 miljoen Molenstraat te Harskamp, € 0,6 miljoen Doesburgerbuurt en € 0,5 miljoen Klomperweg te Lunteren. De desinvestering, die voor vermindering van de boekwaarde gronden en terreinen zorgt, betreft de verkoop voor € 0,4 miljoen van grond gelegen nabij het Theehuis Hoekelum in Ede/Bennekom.

Bedrijfsgebouwen
De investeringen op het materiële vaste activa onderdeel bedrijfsgebouwen bedragen in totaal € 17,9 miljoen. Voor een belangrijk deel hebben deze betrekking op: € 6,5 miljoen aankoop Klomperweg 175 (de voormalig Pro Persona gebouwen) in Lunteren, € 4,5 miljoen vernieuwbouw van Het Streek Lyceum Ede, € 1,3 miljoen verbouwing ROC A12, € 1,3 miljoen vernieuwbouw Marnix College en bouw P&R garage station Ede-Wageningen € 0,9 miljoen.
Het bedrag aan afschrijvingen (€ 6,3 miljoen) bestaat uit het totaal van de normale (€ 4,9 miljoen) en de extra afschrijvingen (€ 1,4 miljoen) op de bedrijfsgebouwen. De extra afschrijving betreft het naar nihil brengen van de restantboekwaarde Het Streek in verband met sloop. Aan bijdragen van derden is in 2024 totaal € 1,7 miljoen verantwoord, voornamelijk voor € 1,1 miljoen renovatie theaterzaal Cultura.

Woonruimten
De boekwaarde van de woonruimten is toegenomen met € 1,6 miljoen, voornamelijk door activering van aankopen in Kernhem Noord (€ 0,9 miljoen) en door activering van de kosten voor het Theehuis gelegen aan de Parklaan te Ede (€ 0,6 miljoen). Door verkoop van het theehuis (€ 0,5 miljoen) is de boekwaarde van het materiële vaste activa onderdeel woonruimten verminderd. Naast de hiervoor genoemde desinvestering is de boekwaarde ook verminderd vanwege de ontvangen provinciale bijdrage gebiedsopgave Parklaan ad € 98.000 en door afschrijvingen ad € 146.000, waarvan € 107.000 door extra afschrijving vanwege de verkoop van het theehuis.

Grond-, weg- en waterbouwkundige werken
Het totaal aan investeringen in de categorie grond-, weg- en waterbouwkundige bedraagt in 2024 € 40,4 miljoen. De grootste investeringen betreffen de projecten Spoorzone Ede-Wageningen (€ 13,8 miljoen) en Parklaan (€ 6,1 miljoen), de snelfietsroute Ede-Wageningen (€ 2,8 miljoen) en de herinrichting De Ginkel € 1,6 miljoen. Hiernaast is er voor € 5,8 miljoen geïnvesteerd in riolering.Op de investeringen worden de bijdragen van derden in mindering gebracht, in totaal € 15,0 miljoen. Voor de projecten Spoorzone Ede-Wageningen en Parklaan gaat het om een bedrag van respectievelijk € 10,0 en € 2,9 miljoen en voor de snelfietsroute Ede-Wageningen om € 1,2 miljoen. De investeringen in riolering (€ 5,8 miljoen) worden volledig gedekt vanuit de voorziening riolering (gevoed vanuit de rioolheffing). De vermindering van de boekwaarde door afschrijvingen bedraagt € 10,1 miljoen. In alle gevallen gaat het om normale afschrijvingen.

Vervoermiddelen
De afdeling Leefomgeving & Veiligheid heeft een aantal van haar bedrijfswagens vervangen hetgeen aan investeringen een bedrag van € 264.000 laat zien.
De post afschrijvingen op de vervoermiddelen kent geen bijzondere waardeverminderingen; aan normale afschrijvingen is een bedrag van € 154.000 geboekt.

Machines, apparaten en installaties
Gemaakte kosten in de categorie machines, apparaten en installaties zijn voor € 1,7 miljoen geactiveerd. De geactiveerde kosten zijn voornamelijk de aanschaf van ICT-apparatuur (iPhones, laptops, switches en access points) voor in totaal € 1,6 miljoen. De verminderingen op de balanspost machines, apparaten en installaties zijn de normale afschrijvingen (€ 1,2 miljoen) en de bijdragen van derden (€ 110.000) voor de vervanging van de sportparkenverlichting door ledverlichting.

Overige materiële vaste activa
De kapitaaluitgaven (investeringen) in de categorie overige materiële vaste activa bedragen € 148.000, onder andere voor de 1^e inrichting (meubilair en leermiddelen) van school De Wegwijzer in Ede. Op dit activaonderdeel is in het verslagjaar € 1,0 miljoen afgeschreven hetgeen de normale afschrijvingen betreft. Verder is de ontvangen concessievergoeding voor windturbines ad € 166.000 als bijdrage van derden verwerkt.
 
Financiële vaste activa
De financiële vaste activa geeft inzicht in de kapitaalverstrekkingen, de leningen en de overige financiële vaste activa.

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen
De gemeente heeft een aandeel in de Ontwikkelingsmaatschappij Vitale Vakantieparken BV en Werkkracht Ede BV. Hiernaast bezit de gemeente aandelen van de BNG Bank NV en de ACV NV. De aandelen zijn tegen verkrijgingsprijs opgenomen.

Leningen aan woningbouwcorporaties
Woningbouwcorporatie Woonstede is de enige partij waaraan de gemeente leningen heeft verstrekt die vallen in de categorie woningbouwcorporaties. Op deze leningen heeft Woonstede in 2024 € 2,8 miljoen afgelost. Hierin is van één lening de extra aflossing, op renteherzieningsdatum, van € 0,8 miljoen verwerkt.

Overige langlopende leningen
In 2024 zijn twee langlopende leningen verstrekt, namelijk € 180.000 aan Akoesticum en € 10.000 aan Q-park Beheer (zijnde de afrekening concessieprijs 2023 parkeergarage Markt Ede). Hiernaast zijn onder de vermeerderingen de opboekingen meegenomen voor onder de financiële vaste activa vallende debiteuren Sociaal Domein categorie TOZO-leningen en de categorie krediethypotheken, respectievelijk voor € 5.000 en € 27.000.
Aan aflossingen is op de categorie overige langlopende leningen in totaal € 0,9 miljoen verwerkt. Dit betreft € 0,8 miljoen, waarvan € 134.000 als extra aflossing aangemerkt dient te worden, voor langlopende leningen aan diverse partijen (onder andere Ziekenhuis Gelderse Vallei Parkeren BV en Stichting het Maanderzand) en € 150.000 op de verstrekte geldleningen vallend in de categorieën TOZO-regeling van het Rijk en krediethypotheken van de debiteuren Sociaal Domein.

Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer
De stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVN) verstrekt voor de gemeente in het kader van diverse regelingen (onder andere op het gebied van Stedelijke Ontwikkeling Ede, milieubeleid en duurzaamheid) leningen. Het merendeel van deze leningen heeft een revolverend karakter, hetgeen wil zeggen dat de ontvangen rente en aflossingen door SVN (weer) ingezet kunnen worden voor het verstrekken van nieuwe leningen.
In de administratie van SVN zijn de leningen gegroepeerd naar type, ook wel aangeduid als fonds. De mutaties van de fondsen, onder andere door het verstrekken van leningen en/of ontvangen van aflossingen door SVN, worden bij de gemeente verantwoord door een op nihil salderende administratieve boeking. Dit geeft in bovenstaande tabel vermeerderingen en verminderingen te zien voor een bedrag van € 4,4 miljoen. In 2024 zijn de uitgezette middelen bij SVN door de gemeente aangevuld met € 3,3 miljoen. Naast deze vermeerdering voor drie fondsen zijn binnen de fondsen uitgezette middelen overgeboekt voor in totaal € 0,8 miljoen, hetgeen zowel een vermeerdering als een vermindering geeft op de balanspost overige uitzettingen. SVN heeft de beheerskosten (in de tabel een vermindering van € 51.000) en de rentevergoeding over de uitzettingen (vermeerdering van € 0,2 miljoen) respectievelijk in rekening gebracht bij c.q. betaalbaar gesteld aan de gemeente.